 |
| Roman van Ted van Lieshout |
Ik zal uw naam niet noemen
In februari 2012 zag ik de tv-documentaire 'Ik zal uw naam niet noemen' over schrijver, dichter en tekenaar Ted van Lieshout. De
documentaire ging over de totstandkoming van zijn roman ‘Mijn Meneer’, waarin hij verhaalt over de vriendschap die hij op
11-jarige leeftijd sloot met een meneer.
In de documentaire zie je fragmenten uit gesprekken die Ted voerde met zijn uitgever, met een redactrice en een vriend over de inhoud van zijn roman in wording. Hoe voorkom je bijvoorbeeld dat een roman op ‘een verkeerde manier’ overkomt op lezers als je toch liefdevol wilt schrijven over een ongelijkwaardige, seksueel getinte (pedofiele) vriendschap tussen kind en volwassene.
Je ziet stukjes van gesprekken tussen Ted en zijn bejaarde moeder. Allebei hebben ze andere herinneringen aan ‘hetzelfde vroeger’. En Ted vertelt over zijn andere boeken aan schoolkinderen.
Ted van Lieshout kwam op mij over als een hele lieve, integere man, die prachtig met taal tovert.
In die documentaire vertelt hij, dat hij ‘de
meneer’ uit zijn jeugd - toen hij zelf al volwassen was - een keer tegenkwam. Ik
geloof dat het bij een of andere tentoonstelling was. Ze spraken elkaar niet
aan. Het was ook niet duidelijk of ‘de meneer’ Ted herkende. Ted herkende hem
wel.
Wat me trof, was dat hij vertelde dat hij op dat moment zat en dat ‘zijn meneer’ stond. De ongelijkwaardige relatieverhouding uit Teds jeugd werd op dat moment min of meer herhaald: zitten-staan, kleine jongen-volwassen man.
Als regressietherapeut dacht ik, die ervaring van vroeger is nog steeds niet helemaal afgerond voor Ted. Anders was hij opgestaan en ‘op gelijke hoogte’ gekomen met de andere man, had hij ‘zijn meneer’ misschien wel aangesproken. Er werd niets geuit.
Mij verbaast het niet dat Ted deze roman moest schrijven van zichzelf. Onafgeronde emotionele gebeurtenissen uit iemands verleden behoeven afronding. Dat is een normale gang van zaken. En hoe iemand dat doet, dat is een persoonlijke kwestie. Maar het is wel erg mooi als je dat ongemerkt kunt doen dankzij een prachtig schrijftalent.
Ted heeft zeer kundig een jeugdervaring omgebogen tot een prachtige roman, voor een breed lezerspubliek. Zijn manier van verwerken.
‘Mijn Meneer’ is een prachtige roman geworden met een krachtig verhaalritme. Met heldere, onopgesmukte zinnen en hier en daar weloverwogen doordenkertjes erin. Een tikje poëzie.
Inhoud roman 'Mijn Meneer'
Op de achterflap van de roman staat:
“Een elfjarige jongen loopt rond met een geheim. Hij durft het aan
niemand toe te vertrouwen, behalve aan Maria. Ze staat met kindje Jezus in haar
armen in een kapelletje langs de weg naar school.
Aan haar biecht Ted op dat hij een bijzondere vriendschap heeft gesloten met een meneer. Maar hij vertelt het haar niet zomaar; hij hoopt dat ze er iets voor terug wil doen.”
Het eerste stuk vond ik een tikje over-geredigeerd,
maar na tien pagina’s lezen zat ik in het ritme van het verhaal. Weg was de restenergie
van schrappen en schaven door anderen. Volop aanwezig Teds energie, met zinnen die
een perfecte balans vormden tussen volwassen taalgebruik en de denk- en belevingswereld
van een 11-jarige, gevoelige jongen die tijdens de zomermaanden van 1966
bevriend raakt met een volwassen man.
Pedofilie en reïncarnatie
Ik liet me meevoeren op de gedachtestroom van een
kwetsbare, hooggevoelige jongen die vriendschap sloot met een volwassene.
De jongen tast mensen in zijn directe omgeving voortdurend
af, stelt zich vragen, maakt hele dialogen in zijn hoofd – zoals zoveel
hoogsensitieve en paranormaal gevoelige kinderen dat doen – en gaat stapje voor
stapje over (lichaams)grenzen heen. De ongelijkwaardige vriendschapsrelatie
bouwt zich heel geleidelijk op. Net zoals het kasteel van lego, waaraan de jongen
en de man allebei bouwen.
 |
| Lego kasteel als metafoor |
Met mijn eigen voelsprieten ontdekte ik een klein lijntje naar vorige levens toe. Dit naar aanleiding van marginale passages - mooi kaal beschreven, geen woord teveel en geen woord te weinig - over de ontluikende homoseksualiteit bij de 11-jarige jongen.
Het zou niet netjes zijn, als ik nu inging op 'wat ik precies zag'. Dat is iets wat bij Teds privéleven hoort.
Ik kan wel vertellen dat ongelijkwaardige vriendschap nu, zoals een pedofiele relatie, soms gestoeld is op eerdere relaties in vorige levens. Een onbewuste herinnering aan een oude relatie/vriendschap in vroegere tijden. Een (liefdes)relatie tussen twee personen, die niet (of niet goed) afgerond was, om wat voor reden dan ook.
Als dergelijke zielen elkaar weer tegenkomen in andere lichamen (reïncarnatie), kan het zijn dat ‘de liefde’ uit het verleden opnieuw wordt aangewakkerd. Dat neemt echter niet weg dat de relatieverhoudingen nu scheef zijn omdat de leeftijd van de lichamen ongelijkwaardig zijn.
Mogelijke herkenning uit voorbije levens is geen pleidooi om pedofilie goed te keuren. Volwassenen behoren seksuele grenzen in acht te nemen, daar waar het kinderen betreft.
Het pedofiele en (homo)seksuele aspect in deze roman is
schitterend en integer verwoord.
Hooggevoeligheid/HSP Hoog Sensitieve Personen & Kinderen
Ouders/verzorgers van hoogsensitieve kinderen, therapeuten die werken met deze doelgroep
in de leeftijdscategorie 8-12 jaar - doen er goed
aan de roman 'Mijn Meneer' te lezen.
Dit vlot leesbare boek geeft namelijk niet alleen een perfect inkijkje
in de gedachten- en belevingswereld van een hooggevoelig kind, maar beschrijft
tegelijkertijd hoe seksuele grenzen van een kind stapje voor stapje opgerekt en
aangetast worden.
Voor de kinderlokker met snoepjes wordt vaak gewaarschuwd, maar voor deze vorm van verleiding en seksueel misbruik niet.
Na het lezen van deze roman kunnen ouders/verzorgers/therapeuten aan kinderen beter uitleggen hoe belangrijk hun lichaamsgrenzen zijn.
