Marguerite Hamer-Monod de Froideville, auteur (midden)
van 'Geknakte bloem' - voorwoord Willem Nijholt (rechts)
Boek over de Japanse dwangprostitutie wo2
Marguerite Hamer-Monod de Froideville schreef een toegankelijk, historisch verantwoord boek over de Japanse militaire dwangprostitutie in het voormalig Nederlands-Indië ten tijde van de Tweede Wereldoorlog: 'Geknakte bloem'.
Met veel respect voor wat slachtoffers haar vertelden over hun oorlogsverschrikkingen, tekende zij verhalen op van 8, inmiddels oudere, vrouwen. Vrouwen die in hun meisjesjaren gedwongen werden tot prostitutie door Japanse soldaten.
Marguerite: (blz. 12) "Het is belangrijk, dat deze verhalen verteld worden en dat ze worden doorgegeven aan de jeugd. Straks, als de mensen die de oorlog hebben overleefd, er niet meer zullen zijn, is het aan de jongeren om de bevrijding én de vrijheid te blijven herdenken." En (blz. 13): "Ik ben het met ... eens, dat de wereld moet weten wat deze vrouwen in hun jeugd is aangedaan en welke gevolgen dwangprostitutie heeft gehad op hun verdere leven."
Willem Nijholt - voorwoord
Acteur/schrijver/zanger Willem Nijholt schreef het voorwoord. Een goede keuze voor dit boek met schrijnende verhalen. Willem zat als kind in een Jappenkamp (wo2, Nederlands-Indië), een periode die ook bij hem emotionele sporen naliet.
Ik zag Willem Nijholt een keer in een tv-programma waarin hij sprak over zijn nog steeds bestaande haatgevoelens jegens Japanners, ingegeven door oude pijn, opgedaan als kind in dat kamp.
Met veel emotie schrijft hij in zijn korte voorwoord over de 'jugun ianfu' (Japans voor Troostmeisjes): "Troost - het schenken van bemoediging en verzachting. Dat rijmt op verkachting. Kan het cynischer?" ... "En bidt tot de Allesbestierder dat het jouw kinderen nooit zal overkomen."
Over de auteur
Marguerite Hamer-Monod de Froideville (1941) was van 1998 - 2002 vertrouwenspersoon van de Nederlandse slachtoffers van Japanse dwangprostitutie en voorzitter van de Stichting Project Implementatie Committee in the Netherlands (PICN). Deze stichting voerde het zogenaamde 'Life Improvement Project' uit ten behoeve van de 'Troostmeisjes' uit het voormalig Nederlands-Indië. Door zich aan te melden bij deze vertrouwenspersoon konden de Nederlandse slachtoffers in aanmerking komen voor een uitkering uit dit Project.
Marguerite zat zelf als kind samen met haar moeder in een Jappenkamp in Soerabaja en later in kamp Ambarawa. Haar vader werd gedwongen te werken aan de Birma-spoorlijn. Marguerites ouders vonden elkaar toen de oorlog voorbij was, weer terug. Haar ouders hielden een enorme haat tegenover Japanners aan deze oorlog over. Marguerites moeder weigerde over de oorlog te praten, haar vader kon zijn woede ten opzichte van de Japanners niet verwerken.
Deze persoonlijke informatie over de schrijfster staat achterin het boek, maar had wat mij betreft ook vooraan gemogen. Hierdoor werd haar betrokkenheid met de slachtoffers duidelijker.
Troostmeisjes
Toen Japanse militairen tijdens de Tweede Wereldoorlog het zuiden van Azië veroverden, werden steeds vaker lokale vrouwen tot prostitutie gedwongen, bijv. in Maleisië en de Filippijnen. Oorlogen en verkrachtingen zijn - hoe triest ook - bijna onlosmakelijk met elkaar verbonden.
Het totale aantal vrouwen dat door Japanse militairen tot prostitutie werd gedwongen is volgens historici rond de 200.000. In het voormalige Nederlands-Indië werden naar schatting 30.000 inheemse vrouwen opgepakt om geheel tegen hun wil tewerkgesteld te worden in Japanse legerbordelen. Daarvan waren 200-300 vrouwen van Nederlandse afkomst.
Blz. 32: "Al sinds 1932 had het militaire gezag met medeweten van de toenmalige Japanse regering besloten om legerbordelen in te richten en deze te 'bemannen' met beroepsprostituees uit Japan om de vele verkrachtingen door Japanse soldaten tegen te gaan. Maar toch werden ook Chinese vrouwen voor deze bordelen gerekruteerd. Japanse soldaten werden soms zelfs verplicht door hun meerderen om een legerbordeel te bezoeken om zo energie op te doen voor de komende strijd." (Japanse expansie in China, 1932-1937)
Voor Aziatische vrouwen gold en geldt vaak nog steeds, dat een verkrachte vrouw een schande is voor haar familie. Stilzwijgen uit schaamte zorgde ervoor dat de Japanse dwangprostitutie lang verborgen bleef.
Geschiedenis Tweede Wereldoorlog Nederlands-Indië
De auteur van 'Geknakte Bloem' heeft op bijna dagboekachtige wijze de verhalen van de 8 vrouwen omlijst met nuttige geschiedkundige informatie. Ze vertelt over de Japanse invloedssfeer in Azië vanaf de jaren 1930, de Tweede Wereldoorlog in Europa en Azië, de Japanse militaire dwangprostitutie in bordelen en kampen, de Temporaire Krijgsraad van Batavia, het einde van de Tweede Wereldoorlog, de atoombom op Hiroshima en Nagasaki, Indië-herdenkingen in Nederland, opgerichte monumenten voor de slachtoffers in binnen- en buitenland, de Stichting Japanse Ereschulden (JES), de oprichting van PICN en andere internationale initiatieven tot hulp aan de slachtoffers van de Japanse dwangprostitutie.
Hierdoorheen zijn de verhalen geweven van Erna, Martha, Lia, Ellen, Betsie, Tineke en Noortje. Het siert de auteur, dat ze ook een verhaal heeft opgenomen over Louise en Anna. Een geval van oplichting.
Marguerite Hamer-Monod de Froideville sluit af met een epiloog waarin ze vertelt over haar eigen betrokkenheid met Nederlands-Indië en diverse bijlagen met o.a. de Kono-verklaring uit 1993, een herdenkingsbrief van Premier Murayama uit 1995 en een voor de slachtoffers zo belangrijke Excuusbrief van Premier Hashimoto uit 1998.
Dankzij dit boek krijg je een goed beeld van een stukje onderbelichte geschiedenis (de Japanse dwangprostitutie) aan het eind van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië. Overigens waren er ook 'Troostjongens'; dit wordt slechts kort aangestipt (blz. 110).
Respectvolle beschrijving
Ondanks de grote dosis geschiedenisfeiten leest dit boek prettig. Het is eenvoudig van taal en goed geredigeerd. De verhalen van de vrouwen zijn telkens hetzelfde van opzet: eerst wat over hun jonge jaren en familieomstandigheden in de voormalige kolonie Nederlands-Indië en het koloniale goede leven, daarna over de gevolgen van het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog in Zuidoost-Azië voor de jonge vrouw en haar familie, het leven in een kamp of bordeel, repatriëring, het verdere verloop van het leven van de vrouw.
Uit de verhalen van de vrouwen blijkt vooral dat wanneer ze hun traumatische verkrachtingen in hun latere leven niet verzwegen of verdrongen, ze beter in staat waren hun leven weer op te pakken.
Veel 'noten' hadden misschien in de tekst kunnen worden geplaatst. Ik moest regelmatig heen en weer bladeren omdat ik toch de extra informatie wilde lezen. Alle geschiedkundige informatie is in dit boek is namelijk wel relevant.
De schrijfster is bijzonder zorgvuldig in haar uitleg over de vele comité's, stichtingen en organisaties. Dat is af en toe een beetje saai. Ook de vele voluit genoemde stichtingsnamen en andere benamingen worden telkens voluit plus afkorting genoemd. Veel herhalingen. Op den duur wist ik echt wel waar KNIL of PICN voor stond. Aan de andere kant, ik wist niet dat er zoveel bureaucratisch geneuzel te pas komt aan stichtingsbesturen en de Sociale Dienst, dus weer wat geleerd.
Marguerite Hamer-Monod de Froideville is begaan met het leed van de vrouwelijke dwangprostitutieslachtoffers en beschrijft respectvol de belevenissen van de door haar geïnterviewde vrouwen. Over seksuele verschrikkingen in kampen en bordelen vertelt ze op ouderwets aandoende wijze - gezien haar leeftijd volkomen logisch - maar ik weet niet of je daarmee een jong lezerspubliek boeit. Het gezin als traditionele hoeksteen van de samenleving (man, vrouw, getrouwd, gezin met kinderen) past wel bij de oudere vrouwen in dit boek, maar is niet meer iets van onze moderne samenleving.
Blz. 67: "Dat L. met deze oorlogservaringen toch nog een vrij normaal leven heeft kunnen opbouwen en het haar aangedane leed enigszins heeft kunnen verwerken, heeft ze beslist te danken aan haar zeer begripvolle echtgenoot. Wat is het een zegen voor haar geweest, dat zij H. direct na de oorlog heeft ontmoet. Met hem heeft ze toch nog een gelukkig leven kunnen leiden, ondanks het verdriet om de verloren zoontjes. Samen hebben zij een fijn, warm en groot gezin gesticht."
Therapeuten
Regressie- en reïncarnatietherapeuten die dit boek lezen, kunnen hun historische kennis aanvullen en hun cliënten met vorige levens of jeugdervaringen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog in Nederlands-Indië beter begeleiden. Dankzij dit boek wordt veel duidelijk over het koloniale leven van Nederlanders in die tijd, de 'Jappenkampen' en (seksuele) verschrikkingen in oorlogstijd.
Blz. 138: "En uit hun reacties heb ik kunnen merken, dat het voor hen een enorme bevrijding heeft betekend, dat zij eindelijk hun ellende met iemand hebben kunnen delen."
Therapeuten die met seksuele traumatische ervaringen werken zoals verkrachtingen of incest, zullen het nodige herkennen in de verhalen van de 8 vrouwen, zoals bijv. op blz. 84: "Zwijgend en met afgewend hoofd onderging zij de verkrachting. Tijdens de daad probeerde zij uit haar lichaam te treden."
In dit boek ligt het accent op slachtoffers van de dwangprostitutie. Er wordt verslag gedaan van de vele negatieve geestelijke en lichamelijke nawerkingen in het verdere leven van de 8 vrouwen. Abortussen, geboorte van half-Japanse kinderen, inwendige schade aan het lichaam, later niet meer zwanger kunnen worden, depressieve periodes, schaamte, onbegrip, terugkerende nachtmerries, angst voor het seksuele huwelijksleven, hoofdpijnen en andere fysieke kwalen.
Reïncarnatietherapeuten zullen misschien anders aankijken tegen twee specifiek genoemde verkrachtingservaringen waarin een zwaard en een houten kruis een rol spelen of het wel of niet toevallige karakter van 'wel of niet opgepakt worden'. Het ene jonge meisje ontkomt aan haar belagers, het andere niet.
Al met al, een boek dat het waard is om gelezen te worden.
Meer informatie vind je hier 'Geknakte Bloem' - Uitgeverij Elmar BV Delft 2013
Foto's van 'Comfort Women'
Op de website van fotograaf Jan Banning vind je een indrukwekkende portrettengalerij van - inmiddels bejaarde - 'Comfort Women'
Aanverwant artikel op dit Blog: Geheimen voor je houden, kan je ziek maken
Marianne Notschaele-den Boer
Regressie- en Reïncarnatietherapeut/auteur
www.vorigelevens.nl
